Om de paar maanden borrelt de onweerstaanbare behoefte in me op om het gezapige Nederland te verlaten. Kortstondig, dat wel. Een week is vaak genoeg om mezelf los te weken van de voorspelbaarheid, de structuur, de plichtmatige gesprekken over werk en de alles verstikkende kringverjaardagen. Ik wil zien dat er ook nog iets anders is. Verbaasd worden door mensen die andere dingen aan hun hoofd hebben. Die onverwachte uitspraken doen. Die andere prioriteiten hebben.

Gelukkig hoef ik daarvoor niet naar India of Colombia. Mijn voorliefde voor Oost-Europa, die ik nauwelijks kan verbergen (wellicht bij het vervelende af, mijn excuses daarvoor), behoedt me voor een financiële strop. Een uur of tien in de auto of drie uur vliegen volstaat voor het bevredigen van mijn behoefte naar onvoorspelbaarheid, verbijstering of hoe je het ook wilt noemen.

Vanaf het vliegveld in Moskou besluit ik richting de stad een bus te nemen die me afzet bij het dichtstbijgelegen metrostation. Natuurlijk, ik zou ook een taxi kunnen nemen die me voor de deur van het hotel afzet, maar kan het voorspelbaarder dan dat? De paspoortcontrole duurde lang en zelfs daarna lagen de koffers nog niet gereed op de bagageband. Zodoende is het al elf uur ’s avonds maar de metro’s rijden tot een uur of een, half twee wellicht. Het zal wel loslopen.

Bij Retsjnoy Vokzal aangekomen wijst een goed Engels sprekende Rus me erop dat de buitenste drie metrostations wegens werkzaamheden buiten gebruik zijn. Maar niet getreurd, aan de andere kant van het achter het station gelegen park vertrekt een bus naar de plek waar de metro vertrekt. Maar parken zijn groot in Moskou, en mijn koffer is zwaar. De vriendelijke jongeman verzamelt als een ware gids nog wat gestrande reizigers om zich heen en leidt ons het besneeuwde park door. Daar spring ik in de bus. Het is inmiddels half een.

In de metro is een groepje jongeren gebroederlijk aan het zingen. De een zet luidkeels in en de anderen volgen op gedempte toon. Vervolgens geeft de koorleider nog een privéshow af alvorens de metro rond te gaan en iedereen persoonlijk de hand te schudden. Hij zal gezopen hebben, vast, maar een dergelijke dronk gun ik iedereen.

We stappen op dezelfde plek uit en raken in gesprek. Ik probeer hem tegemoet te komen in het Russisch maar zijn Engels is uitstekend. Als ik aangeef graag Russisch tegen hem te spreken, zegt hij: “Ja, maar dan ga ik óók Russisch praten.” Toch netjes dat ie me even waarschuwt.

Ondertussen rennen we trappen op en af om de aansluiting van een andere metrolijn te halen. “Heb je liever dat ik snel of langzaam praat?” Een vriend van hem schiet in de lach: “Langzaam natuurlijk!” Ik kijk in diens richting en gebaar met een knik dat ik het beaam. Op het wenken van zijn vrienden, die al in de deuropening van de metro staan, springen we gehaast tussen de schuifdeuren door. “Je kan wel bij mij overnachten. Ik woon vlak bij het Kiev-station.” Terwijl hij dat zegt, rijden we het volgende station binnen en realiseer ik me dat ik de verkeerde kant op ga. Gehaast bedank ik hem voor zijn gastvrijheid, maar ik moet nu echt snel naar mijn hotel.

De állerlaatste lijn 10 van de nacht zet me af op Dostojevskaja. Via de trap omhooglopend kom ik boven de grond en aanschouw ik de nachtelijke Moskouse winterhemel. Met een koffer in mijn ene hand en een sigaret in de andere begeef ik me richting mijn hotel. Het is kwart voor twee. De onvoorspelbaarheid is begonnen.

© Sjaak van Haaster – Tekstbureau de Taalformule